1. Cổ phiếu ưu đãi là gì?
Cổ phiếu ưu đãi là một loại chứng khoán có tính chất giống như cổ phiếu phổ thông (cổ phiếu thường) khi người sở hữu loại cổ phiếu này cũng là cổ đông của công ty. Tuy nhiên, cổ đông nắm giữ loại cổ phiếu này sẽ là cổ đông ưu đãi, có lợi thế nhất định về mặt cổ tức, quyền biểu quyết hay được ưu tiên hơn cổ phiếu thường khi thanh lý tài sản nếu công ty phá sản.
Đặc điểm:
Người sở hữu cổ phiếu ưu đãi được gọi là cổ đông ưu đãi có các quyền giống với cổ đông thường , ngoài ra còn kèm theo những quyền lợi ưu đãi khác tùy thuộc vào loại cổ phiếu ví dụ như: quyền biểu quyết với số phiếu nhiều hơn cổ đông thường, quyền nhận cổ tức sớm hơn, cao hơn so với cổ đông thường…
Ngoài ra một đặc điểm rất quan trọng của cổ phiếu ưu đãi là chỉ có giá trị danh nghĩa, không được trao đổi trên thị trường giống như cổ phiếu phổ thông.
Có thể được chuyển thành cổ phiếu phổ thông theo nghị quyết của Đại hội cổ đông nhưng ngược lại thì không, cổ phiếu phổ thông sẽ không được chuyển thành cổ phiếu ưu đãi.
2. Cổ phiếu thường là gì?
Cổ phiếu thường hay còn được gọi là cổ phiếu phổ thông. Cổ phiếu phổ thông chính là loại chứng khoán cơ bản được giao dịch phổ biến nhất trên thị trường chứng khoán. Những nhà đầu tư mua cổ phiếu phổ thông được gọi là cổ đông thường.
Đặc điểm:
Mức độ rủi ro và tỷ lệ sinh lời của cổ phiếu phổ thông phụ thuộc vào nhiều yếu tố như tình hình kinh tế vĩ mô chung, những tác động từ chính sách tiền tệ, sự tăng trưởng hoạt động của doanh nghiệp hay cả sự tác động từ tâm lí chung cũng khiến cổ phiếu thay đổi và có khi mất giá trước sự lo ngại chung của thị trường.
Quyền của cổ đông thường khi mua cổ phiếu là:
• Tham dự, biểu quyết trong các cuộc họp ĐHĐCĐ
• Nhận cổ tức theo kết quả kinh doanh
• Được ưu tiên mua cổ phần mới
• Được tự do chuyển nhượng cổ phần
• Là người cuối cùng được chia giá trị tài sản còn lại khi cty phá sản
Ví dụ:
Tập Đoàn Hòa Phát có mã cổ phiếu là HPG. Giá của cổ phiếu này không chỉ phụ thuộc vào hiệu quả tăng trưởng và hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp mà còn chịu tác động của 1 số yếu tố khác. Chẳng hạn: nguồn cung thép thế giới sụt giảm làm tăng giá thép, khi đó cung < cầu, nên tăng giá cổ phiếu.
3. Các loại cổ phiếu ưu đãi
3.1. Cổ phiếu ưu đãi cổ tức
Cổ phiếu ưu đãi cổ tức là cổ phần được trả cổ tức mức cao hơn so với cổ tức của cổ phần phổ thông (cổ tức được chia hằng năm gồm cổ tức cố định và cổ tức thưởng). Cổ tức cố định không phụ thuộc vào kết quả kinh doanh của công ty. Mức cổ tức cố định cụ thể và phương thức xác định cổ tức thưởng được ghi trên cổ phiếu của cổ phần ưu đãi cổ tức.
Ngoài đặc tính ưu đãi về cổ tức, còn có những đặc điểm sau:
Cổ đông sở hưu cổ phiếu này sẽ nhận lại phần tài sản tương ứng với số cổ phần tại công ty trong trường hợp công ty giải thể hoặc phá sản nhưng sau khi thanh toán các khoản nợ (bao gồm chủ sở hữu trái phiếu) và cổ phiếu ưu đãi hoàn lại.
Cổ đông sở hữu cổ phiếu này sẽ không có quyền biểu quyết, dự họp Đại hội cổ đông, đề nghị người vào Hội đồng quản trị và Ban kiểm soát.
3.2 Cổ phiếu ưu đãi biểu quyết
Cổ phiếu ưu đãi biểu quyết là cổ phần có số phiếu biểu quyết nhiều hơn so với cổ phần phổ thông. Số phiếu biểu quyết của cổ phiếu này do Điều lệ công ty quy định (thông thường cổ đông phổ thông sẽ có một quyền biểu quyết tương ứng với một cổ phiếu nắm giữ). Tuy nhiên, cổ đông sở hữu cổphiếu ưu đãi biểu quyết sẽ không được chuyển nhượng cổ phần cho người khác.
Chỉ có tổ chức được Chính phủ ủy quyền và cổ đông sáng lập được quyền nắm giữ cổ phiếu này. Trong đó, ưu đãi biểu quyết của cổ đông sáng lập có hiệu lực trong 3 năm kể từ ngày công ty được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp. Sau thời hạn đó, cổ phiếu này của cổ đông sáng lập chuyển đổi thành cổ phiếu phổ thông.
3.2 Cổ phiếu ưu đãi hoàn lại
Cổ phần ưu đãi hoàn lại là cổ phần được công ty hoàn lại vốn góp theo yêu cầu của người sở hữu hoặc theo các điều kiện được ghi tại cổ phiếu của cổ phần ưu đãi hoàn lại. Giống cổ phiếu ưuđãi cổ tức, cổ đông sở hữu cổ phần ưu đãi hoàn lại không có quyền biểu quyết, dự họp Đại hội đồng cổ đông hay đề cử người vào Hội đồng quản trị và Ban kiểm soát.
4. So sánh cổ phiếu thường và cổ phiếu ưu đãi
Điểm giống nhau
Đều là cổ phiếu, chứng chỉ xác nhận quyền sở hữu trong một công ty
- Là công cụ của thị trường vốn
- Do công ty cổ phần phát hành
- Thời hạn: trung và dài hạn
- Không được hoàn lại vốn
- Chủ sở hữu chỉ chịu trách nhiệm trên vốn góp
- Phát hành qua Bộ tài chính và Ủy Ban Chứng Khoán Nhà Nước (UBCKNN)
Điểm khác biệt
( Tài liệu tham khảo: the bank.vn)
