1. Chỉ số VN-Index là gì?
VN-Index là chỉ số đại diện cho Sở giao dịch chứng khoán Hồ Chí Minh (HOSE). Nó thể hiện xu hướng biến động giá của tất cả cổ phiếu đã được niêm yết tại sàn giao dịch. Cũng như các sàn chứng khoán khác, khi chỉ số có màu xanh diễn tả sự tăng điểm, màu đỏ cho thấy sự giảm điểm.
Chỉ số Vnindex cho thấy sự so sánh giá trị vốn hóa thị trường hiện tại với giá trị vốn hóa thị trường cơ sở vào ngày gốc là ngày 28 tháng 7 năm 2000 – ngày đầu tiên mà thị trường chứng khoán chính thức đi vào hoạt động. Giá trị vốn hóa thị trường cơ sở được tính trong công thức chỉ số được điều chỉnh trong các trường hợp như: niêm yết mới, hủy niêm yết, thay đổi về vốn niêm yết.
Thông qua đó, nó cũng thể hiện quy mô, giá trị của sàn HOSE biến động như thế nào và sự thay đổi của các cổ phiếu trên sàn chứng khoán này ra sao.
2. Ý nghĩa của chỉ số VN-Index
Chỉ số VnIndex là chỉ số cơ bản, quan trọng hàng đầu trong thị trường đầu tư chứng khoán Việt Nam. Do chúng cung cấp nhiều thông tin khác nhau. Nắm được ý nghĩa của chỉ số này, nhà đầu tư sẽ dễ dàng ứng dụng và có cơ hội làm chủ thị trường.
- Mô tả tâm lý giao dịch của nhà đầu tư trên thị trường
Như đã nói, chỉ số VN Index thể hiện sự biến động giá của toàn bộ cổ phiếu niêm yết trên sàn HOSE. Tâm lý và thái độ của các nhà đầu tư cũng phản ánh thực trạng nền kinh tế cũng như cổ phiếu. Chẳng hạn khi chỉ số VnIndex sụt giảm cho thấy dấu hiệu các nhà đầu tư đang thực hiện các bước thăm dò và có động thái bán tháo cổ phiếu, rút khỏi thị trường và ngược lại. Từ đó có thể biết được thái độ của họ đối với thị trường chứng khoán mà họ tham gia tại thời điểm đó.
- Mô tả sự tăng trưởng của nền kinh tế quốc gia
Đa phần các chỉ số chứng khoán đều cho thấy tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế mà thị trường chứng khoán đó đang hoạt động. Nó giống như một vòng tròn tuần hoàn vậy. Khi những công ty, doanh nghiệp có cơ cấu tài chính tốt, hoạt động kinh doanh hiệu quả thì nền kinh tế cũng sẽ tăng trưởng cao. Từ đó, doanh nghiệp sẽ có nguồn lực để duy trì sự ổn định. Và kết quả là thị trường chứng khoán cũng phát triển mạnh.
- Mô tả hiệu suất hoạt động của thị trường chứng khoán
Hiệu suất của thị trường chứng khoán là tỷ lệ giá trị vốn hóa của thị trường hiện tại so với giá trị vốn hóa thị trường tại thời điểm phát hành gốc. Thông qua chỉ số VnIndex, người ta cũng có thể căn cứ để xác định xem hiệu suất của một thị trường chứng khoán có ổn hay không. Một ví dụ dễ hiểu là giả sử tính đến phiên giao dịch ngày 1/1/2020, chỉ số VnIndex đạt 435.5 điểm thì chứng tỏ hiệu quả của thị trường chứng khoán so với ngày phát hành là 435.5 lần.
- Mô tả sự thoái của nền kinh tế
Trong trường hợp chỉ số VnIndex thấp đồng nghĩa sự hoạt động của thị trường chứng khoán đang tụt dốc hay còn gọi là suy thoái. Tuy nhiên để đánh giá sự phát triển của một thị trường không chỉ dựa vào chỉ số này. Nhưng không thể phủ nhận được rằng chỉ số này sẽ giúp các nhà đầu tư có cơ sở đánh giá để lên kế hoạch đầu tư tiếp theo.
- Mô tả sự dịch chuyển, thay đổi cơ cấu nền kinh tế
Sau giai đoạn 2007, nền kinh tế Việt Nam đã bắt đầu chuyển bước vào giai đoạn phục hồi và tái cơ cấu lại các lĩnh vực. Nhiều người nhận thấy rằng điều này thông qua sự thay đổi của một loạt các chỉ số khác nhau. Trong đó, chỉ số VnIndex phản ánh rõ rệt nhất. Chỉ số này đóng vai trò đặc biệt trong việc mô tả sự dịch chuyển hay biến đổi cơ cấu nền kinh tế khá rõ nét.
3. Công thức tính VN-Index
Chỉ số VnIndex so sánh giá trị vốn hóa thị trường trong hầu hết các thời điểm với giá trị vốn hóa thị trường cơ sở bắt đầu phát hành cổ phiếu cơ sở gốc. Công thức tính của nó như sau:
Cụ thể:
: Giá trị hiện hành của cổ phiếu i tại thời điểm hiện tại
: Khối lượng cổ phiếu đang lưu hành (khối lượng cổ phiếu được niêm yết) của cổ phiếu I trong thời điểm hiện tại
: Giá của cổ phiếu i vào ngày phát hành gốc cơ sở ngày 28/07/2000
: Khối lượng của cổ phiếu i tại ngày phát hành gốc cơ sở 28/07/2000
4. Sự khác biệt giữa chỉ số VN Index và VN 30
4.1. Giống nhau
Cả hai chỉ số này đều có sức ảnh hưởng đến tâm lý của các nhà đầu tư cổ phiếu trên TTCK Việt nam. Chỉ số tăng hay giảm sẽ phần nào ảnh hưởng đến quyết định của các nhà đầu tư trên thị trường.
4.2. Khác nhau
Xem thêm bài viết : Chỉ số VN30
5. Yếu tố ảnh hưởng VN-Index
5.1. Tâm lý nhà đầu tư
Giá của cổ phiếu sẽ bị ảnh hưởng bởi quy luật cung – cầu trên thị trường. Khi cầu tăng thì giá tăng và ngược lại. Do đó tâm lý của nhà đầu tư sẽ phản ánh rất rõ vào sự biến động của chỉ số VN-Index.
5.2. Sự biến động của nền kinh tế
Chỉ số VN-Index còn cho ta thấy được sự phát triển hay suy giảm của nền kinh tế. Khi nền kinh tế có dấu hiệu của sự phát triển tốt, các doanh nghiệp có cơ cấu tài chính tốt và tăng trưởng đều đặn. Các nhà đầu tư có xu hướng đầu tư vào cổ phiếu nhiều hơn các kênh đầu tư và tích luỹ tài chính khác, nhờ vậy chỉ số VN-Index tăng.
Chẳng hạn như năm 2021, dịch bệnh phức tạp kéo người dân đi đổ xô chứng khoán kéo VN-Index đạt đỉnh 1200 – 1300 điểm, có thời điểm gần đạt 1400 điểm.
Ổn định nền kinh tế vĩ mô giúp cho VN-Index tăng trưởng ổn định, chỉ số lạm phát là một ví dụ. Đa phần chỉ số VN-Index sẽ biến động ngược chiều so với chỉ số CPI, tuy nhiên không phải lúc nào cũng vậy. Nếu chỉ số CPI những năm ổn định thì dù có tăng, VN-Index vẫn có thể tăng trưởng theo.
5.3. Kết quả kinh doanh của doanh nghiệp
Tình hình tài chính và doanh thu của doanh nghiệp là yếu tố quan trọng ảnh hưởng tới giá cổ phiếu. Khi doanh nghiệp có hoạt động kinh doanh và thu nhập tốt, ảnh hưởng tích cực lên cổ phiếu sẽ tăng theo. Ngược lại cũng vậy, doanh nghiệp có hoạt động kinh doanh và thu nhập xấu sẽ làm cổ phiếu giảm. Nếu như lỗ quá nhiều cổ phiếu đó còn có nguy cơ bị hủy niêm yết theo quy định. Theo đó, giá cổ phiếu của doanh nghiệp tác động cùng chiều tới chỉ số VN-Index.
Tuy nhiên nhà đầu tư cần lưu ý rằng, nếu tốc độ tăng của giá mạnh hơn tốc độ tăng trưởng của công ty thì nên cẩn trọng. Bởi nếu vậy bạn sẽ mua hớ nếu bạn chỉ mua theo số đông, vì vậy bạn cần xác định xem liệu giá thị trường có đang phù hợp với giá trị thực hay không.
6. Hạn chế của VN-INDEX
Khuyết điểm lớn nhất của Vn-Index chính là lấy toàn bộ giá trị vốn hóa của tất cả các công ty niêm yết trên thị trường làm trong số. Vì vậy, một số công ty có giá trị vốn hóa lớn như VIC có thể ảnh hưởng đến sự tăng, giảm của chỉ số. Một điều khá trái ngược khi một vài công ty có giá trị vốn hóa lớn, khối lượng cổ phiếu tự do ( free float) lại khá nhỏ. Nhưng chúng lại làm ảnh hưởng đến chỉ số.
