1. VN30 là gì?
VN30 (hay còn gọi VN30-INDEX) là chỉ số chứng khoán vô cùng quan trọng trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Nó là chỉ số thể hiện giá trị của 30 doanh nghiệp có giá trị vốn hóa thị trường và thanh khoản cao nhất trên sàn HSX (HoSe). Hiện nay các cổ phiếu trong chỉ số VN30 đang chiếm 80% tổng giá trị vốn hóa thị trường cùng 60% tổng giá trị giao dịch toàn thị trường.
Chính vì đặc điểm vốn hóa lớn chiếm tỷ trọng cao trên toàn thị trường, nên các cổ phiếu trong VN30 thường được ưa thích hơn bởi các nhà đầu tư. Nhất là khi thị trường đang trong xu hướng tăng (uptrend), nhà đầu tư thường có tâm lý chung thích đầu cơ, lướt sóng cổ phiếu trong danh mục VN30 để kiếm lời do chênh lệch về giá.
2. Ý nghĩa của VN30
Chỉ số VN30 được ra đời vào ngày 6/2/2012 với hi vọng phản ánh tốt hơn mối quan hệ giữa cung – cầu cổ phiếu trên thị trường. Đây là điều mà đôi khi không được phản ánh thật sự chuẩn xác thông qua chỉ số VN-Index.
Ngoài ra, sự ra đời của VN30 cũng là cơ sở để phát triển các quỹ đầu tư như quỹ ETF và các sản phẩm phái sinh.
3. Cách tính chỉ số VN30
VN30-INDEX = Giá trị vốn hóa thị trường hiện tại (CMV) / Giá trị vốn hóa thị trường cơ sở (BMV)
Trong đó:
- CMV (Current market value): giá trị vốn hóa thị trường hiện tại
- BMV (Base market value): hệ số chia. Trong trường hợp tăng/giảm CMV do nguyên nhân khác với biến động giá trên thị trường, BMV sẽ được điều chỉnh nhằm đảm bảo tính liên tục của chỉ số.
4. Tiêu chí lựa chọn cổ phiếu vào rổ VN30
Theo quy định, vào ngày thứ 2 của tuần thứ 4 vào tháng 1 và tháng 7 hàng năm, HSX sẽ thực hiện điều chỉnh rổ cổ phiếu của VN30. Thời gian lấy dữ liệu để xem xét thay đổi danh mục các cổ phiếu trong VN30 vào ngày giao dịch cuối cùng của tháng 6 và tháng 12. Quy trình chọn ra 30 cổ phiếu được thực hiện như sau:
Bước 1: Thực hiện sàng lọc giá trị vốn hóa
Sàng lọc các cổ phiếu niêm yết thỏa mãn đủ điều kiện tham gia chỉ số VN30 và được sắp xếp theo thứ tự giảm dần theo giá trị vốn hóa hàng ngày bình quân trong vòng 6 tháng chưa đỉnh chỉnh free-float (tỷ lệ lưu hành tự do).
Bước 2: Tiến hành sàng lọc free-float
Sau khi lọc các cổ phiếu thỏa mãn tiêu chí vốn hóa, HSX sẽ sàng lọc tiếp theo tiêu chí về tỷ lệ cổ phiếu tự do chuyển nhượng. Free-float cho biết phần trăm khối lượng cổ phiếu đang chuyển nhượng ngẫu nhiên so với cổ phiếu đang bày bán trên thị trường. Các cổ phiếu có tỷ lệ free-float quá thấp dưới 5% sẽ bị loại ra khỏi rổ VN30 cho dù có đứng đầu danh sách về giá trị vốn hóa thị trường.
Bước 3: Thực hiện sàng lọc về tính thanh khoản
Tính thanh khoản là tiêu chí thứ 3 để quyết định các cổ phiếu có thể được lựa chọn vào danh mục VN30 hay không. Những cổ phiếu này sẽ được tập trung lại và sắp xếp theo thứ tự từ cao xuống thấp về giá trị giao dịch hàng ngày bình quân trong 6 tháng để có dữ liệu về thanh khoản.
Bước 4: Tiêu chí thời gian
Các doanh nghiệp có cổ phiếu niêm yết chưa đủ 6 tháng sẽ không đạt tiêu chí lọt vào danh mục VN30.
Bước 5: Công bố danh sách VN30 mới
HSX sẽ họp hội đồng để xem xét lần cuối cùng trước khi đưa ra danh mục cổ phiếu VN30 mới. Chỉ số mới này sẽ bắt đầu giao dịch sau một tuần kể từ khi rổ VN30 mới được công bố.
Sự quyết liệt để chen chân vào nhóm VN30 giúp cho các doanh nghiệp nâng cao khả cạnh tranh. Bên cạnh đó nhờ vào danh sách này, nhà đầu tư cũng có cái nhìn tương quan hơn về thị trường.
5. Danh sách các mã cổ phiếu (rổ) trong VN30 hiện nay
| STT | Mã CK | Tên công ty | Vốn điều lệ (đồng) | Số cổ phiếu niêm yết | Số cổ phiếu đang lưu hành |
| 1 | ACB | Ngân hàng Thương mại Cổ phần Á Châu | 27,019,480,750,000 | 2,701,948,075 | 2,701,948,075 |
| 2 | BID | Ngân hàng Thương mại Cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam | 40,220,180,400,000 | 4,022,018,040 | 4,022,018,040 |
| 3 | BVH | Tập đoàn Bảo Việt | 7,423,227,640,000 | 742,322,764 | 742,322,764 |
| 4 | CTG | Ngân hàng Thương mại Cổ phần Công Thương Việt Nam | 37,234,045,560,000 | 3,723,404,556 | 4,805,750,609 |
| 5 | FPT | Công ty Cổ phần FPT | 9,075,516,490,000 | 907,551,649 | 907,469,273 |
| 6 | GAS | Tổng Công ty Khí Việt Nam – Công ty Cổ phần | 19,139,500,000,000 | 1,913,950,000 | 1,913,950,000 |
| 7 | GVR | Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam – CTCP | 40,000,000,000,000 | 4,000,000,000 | 4,000,000,000 |
| 8 | HDB | Ngân hàng Thương mại Cổ phần Phát triển thành phố Hồ Chí Minh | 16,088,488,180,000 | 1,608,848,818 | 1,593,767,296 |
| 9 | HPG | Công ty Cổ phần Tập đoàn Hòa Phát | 44,729,227,060,000 | 4,472,922,706 | 4,472,922,706 |
| 10 | KDH | Công ty Cổ phần Đầu tư và Kinh doanh Nhà Khang Điền | 5,382,291,090,000 | 642,937,069 | 642,937,069 |
| 11 | MBB | Ngân hàng Thương mại Cổ phần Quân Đội | 27,987,568,720,000 | 2,798,756,872 | 3,778,321,777 |
| 12 | MSN | Công ty Cổ phần Tập đoàn MaSan | 11,805,346,920,000 | 1,180,534,692 | 1,180,534,692 |
| 13 | MWG | Công ty Cổ phần Đầu tư Thế Giới Di Động | 4,435,461,780,000 | 475,431,197 | 475,271,464 |
| 14 | NVL | Công ty Cổ phần Tập đoàn Đầu tư Địa ốc No Va | 14,736,056,190,000 | 1,473,605,619 | 1,473,605,619 |
| 15 | PDR | Công ty Cổ phần Phát triển Bất động sản Phát Đạt | 4,867,719,160,000 | 486,771,916 | 486,771,916 |
| 16 | PLX | Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam | 12,938,780,810,000 | 1,293,878,081 | 1,243,813,235 |
| 17 | PNJ | Công ty Cổ phần Vàng bạc Đá quý Phú Nhuận | 2,276,123,620,000 | 227,612,362 | 227,366,563 |
| 18 | POW | Tổng Công ty Điện lực Dầu khí Việt Nam – CTCP | 23,418,716,000,000 | 2,341,871,600 | 2,341,871,600 |
| 19 | SAB | Tổng Công ty Cổ phần Bia – Rượu – Nước giải khát Sài Gòn | 6,412,811,860,000 | 641,281,186 | 641,281,186 |
| 20 | SSI | Công ty Cổ phần Chứng khoán SSI | 6,029,456,130,000 | 657,305,104 | 654,914,415 |
| 21 | STB | Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn Thương Tín | 18,852,157,160,000 | 1,885,215,716 | 1,885,215,716 |
| 22 | TCB | Ngân hàng Thương mại Cổ phần Kỹ Thương Việt Nam | 35,001,399,620,000 | 3,504,906,230 | 3,504,906,230 |
| 23 | TPB | Ngân hàng Thương mại Cổ phần Tiên Phong | 10,716,717,220,000 | 1,071,671,722 | 1,071,671,722 |
| 24 | VCB | Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại Thương Việt Nam | 37,088,774,480,000 | 3,708,877,448 | 3,708,877,448 |
| 25 | VHM | Công ty Cổ phần Vinhomes | 33,495,139,180,000 | 3,349,513,918 | 3,289,513,918 |
| 26 | VIC | Tập đoàn Vingroup – Công ty Cổ phần | 34,447,690,560,000 | 3,382,430,590 | 3,382,430,590 |
| 27 | VJC | Công ty Cổ phần Hàng không VietJet | 5,416,113,340,000 | 541,611,334 | 541,611,334 |
| 28 | VNM | Công ty Cổ phần Sữa Việt Nam | 20,899,554,450,000 | 2,089,955,445 | 2,089,955,445 |
| 29 | VPB | Ngân hàng Thương mại Cổ phần Việt Nam Thịnh Vượng | 25,299,679,660,000 | 2,456,748,366 | 2,456,748,366 |
| 30 | VRE | Công ty Cổ phần Vincom Retail | 23,288,184,100,000 | 2,328,818,410 | 2,328,818,410 |
6. Lưu ý khi chọn cổ phiếu trong rổ VN30 để đầu tư
Hiện nay, các cổ phiếu trong rổ VN30 thường là bất động sản và ngân hàng – những doanh nghiệp có vốn hóa thị trường cao và chiếm tỷ trọng lớn trong thị trường. Sự tăng giảm của VN30 thường phản ánh mức độ đắt rẻ của các mã cổ phiếu chúng trên thị trường. Tuy vậy, ngay cả những lúc thị trường chung đắt thì vẫn có những cổ phiếu rẻ và ngược lại, có những lúc thị trường lao dốc sâu và vẫn có những cổ phiếu đắt.
Khi nhà đầu tư cá nhân quyết định mua những cổ phiếu trong danh mục VN30, cần lưu ý một số điểm sau:
Giá thường đắt hơn thị trường chung
Giá của các cổ phiếu trong rổ VN30 thường đắt hơn thị trường chung do sự uy tín, độ thanh khoản nên nhận được sự quan tâm lớn của các nhà đầu tư (ngay cả nhà đầu tư chuyên nghiệp và nhà đầu tư nghiệp dư).
Ít có sự giao động về giá – Ít lợi nhuận
Những cổ phiếu trong rổ VN30 thường là những cổ phiếu đầu ngành nên ít có sự biến động lớn về giá. Đồng thời giá rất cao, do vậy khi lựa chọn những cổ phiếu này để đầu tư dài hạn sẽ kiếm được rất ít lợi nhuận do khó có sự tăng trưởng cổ phiếu trong những đợt tiếp theo.
Cổ phiếu VN30 không hẳn ít rủi ro như nhiều nhà đầu tư nghĩ
Nhiều nhà đầu tư thường nghĩ rằng đầu tư vào các cổ phiếu VN30 là an toàn do các doanh nghiệp này là những công ty lớn đầu ngành, làm ăn có lãi. Thực tế không phải vậy, nhiều công ty trong danh mục VN30 vay nợ rất nhiều, hoạt động trong những ngành kinh doanh đầy rủi ro. Bên cạnh đó, có những công ty lọt rổ VN30 vào đúng thời hoàng kim của họ rồi mau chóng bị loại ra khỏi danh mục này sau 1-2 năm do kinh doanh đi xuống. Do đó, cổ phiếu VN30 không hẳn an toàn như bạn nghĩ đâu, đặc biệt là khi giá lại thường cao hơn thị trường chung.
